Μήνυμα στους Σκεπτικιστές

Από τον Σουάμι Σεβαράτνα

Η αμφιβολία έχει εντοπισθεί από τους σοφούς όλων των εποχών ως το κυριότερο εμπόδιο στην πνευματική πρόοδο. Το περίεργο είναι ότι οι σκεπτικιστές είναι υπερήφανοι για το γεγονός ότι είναι σκεπτικιστές. Δεν υποψιάζονται ότι αυτό είναι τροχοπέδη στη ζωή τους. 

Η αμφιβολία βρίσκεται στον πυρήνα της νοοτροπίας των σκεπτικιστών. Για να ξεκινήσεις δράση σε οποιοδήποτε τομέα χρειάζεσαι έμπνευση για το τελικό αποτέλεσμα, πίστη στις δυνάμεις σου ότι θα το κατορθώσεις, στρατηγικό πλάνο που οδηγεί στο στόχο κι αρκετή ενέργεια σε προσωπικό επίπεδο για να μη μείνεις «από βενζίνη» στα μισά του δρόμου.

Η έννοια «πίστη» στους σκεπτικιστές υποφέρει. Ασφυκτιά. Το να πιστεύεις σε κάτι χωρίς τις αποδείξεις που (ανοήτως) ζητά επίμονα ο νους, τους ενοχλεί. Οφείλω να εξηγήσω αυτό το «ανοήτως». Πως μπορεί κανείς να αποκαλέσει ανόητο το νου; Ακούγεται σαν οξύμωρο. Ο νους και η «λογική» είναι το μόνο που «παίζει» στην αρένα του παιχνιδιού ενός σκεπτικιστή. Υπάρχουν όντως πολλά θέματα στη ζωή μας που βρίσκονται αποκλειστικά στην επικράτεια του νου. 


Αναφέρομαι σε θέματα που τα λύνεις μόνο με το νου, όπως π.χ. αν τρίζει η πόρτα. Σ’ένα τέτοιο πρόβλημα συνήθως η πρώτη μας αντίδραση είναι μέσω του συναισθήματος. Όσο κι αν εκνευριστείτε που η πόρτα τρίζει, αυτή θα συνεχίζει να τρίζει αδιαφορώντας για τον εκνευρισμό σας! Αν βάλετε κάτω όμως το νου, εκείνος εύκολα θα βρει τη λύση που είναι κάτι απλό. Να βάλετε λίγο λάδι στους μεντεσέδες… Σκεφτείτε πόσο συχνά κάνουμε το λάθος να βάζουμε το συναίσθημα, την καρδιά, να επιλύσει προβλήματα που ανήκουν στην περιοχή του νου.

Στον αντίποδα τώρα, έχουμε θέματα που ανήκουν στην περιοχή της καρδιάς. Πρόκειται για θέματα που αν επιχειρήσετε να τα χειριστείτε με μοναδική βοήθεια τα κριτήρια και τις μεθόδους του νου, θα το πληρώσετε ακριβά. Ποια είναι αυτά τα θέματα; Σαν κύρια παραδείγματα αναφέρω το ύψιστης σημασίας θέμα της επιλογής συντρόφου καθώς κι εκείνο της επιλογής επαγγέλματος. Είναι διαπιστωμένο ότι ο μέσος άνθρωπος επιλέγει με νοητικά κριτήρια τόσο σύντροφο όσο κι επάγγελμα.

Ποια είναι τα νοητικά κριτήρια στην επιλογή συντρόφου; Αν είναι πλούσιος, όμορφος, μελαχροινός, ψηλός κλπ. Αν η κόρη σας παντρευτεί τον γιο ενός υπουργού οι συγγενείς και φίλοι θα σπεύσουν να σας συγχαρούν για την καλή τύχη που είχε το κορίτσι σας. Κι έρχεται μετά η ζωή για να αποκαλύψει συχνά το δράμα (δεν έχω τίποτα με τους γιούς των υπουργών) που παίζεται στους τέσσερις τοίχους, από την απλή ασυμφωνία χαρακτήρων μέχρι βίαιες συμπεριφορές που οδηγούν στη ματαίωση όλων των ονείρων για μια ευτυχισμένη ζωή και το αναπόφευκτο διαζύγιο.

Γιατί η ζωή δεν λυπάται αυτά τα άτομα; Η απάντηση είναι ότι κάνει ό,τι κάνει για να τα βοηθήσει να βρουν το σωστό. Η ζωή απλοποιεί με έναν εκπληκτικό τρόπο τα πράγματα αυτά. Βάζει στο παιχνίδι έναν κεραυνοβόλο έρωτα που δεν μπορείς να τον εξηγήσεις με καμμιά λογική. Αυτός που ερωτεύτηκες μπορεί – άνετα – να μην κατέχει κανένα αξιόλογο κοινωνικό στάτους, ούτε να είναι ελκυστικός στην όψη και σχετικά μπατίρης. Παρόλα αυτά η ψυχή σου τον εγκρίνει και κάνει σαν τρελλή για εκείνον.

Αυτό ήταν άλλωστε και το θέμα αναρίθμητων ελληνικών ταινιών. Το πλουσιόπαιδο που ερωτεύεται μια φτωχή ή το αντίστροφο, με τους γονείς να τρελλαίνονται στην ιδέα ότι το παλληκάρι τους θα πάρει αυτή την παρακατιανή. Στο τέλος όμως πάντα νικούσε ο έρωτας… Οποιοδήποτε άλλο τέλος θα δυσαρεστούσε τους θεατές κι αυτό το ήξερε πολύ καλά ο σεναριογράφος, ο παραγωγός κι ο σκηνοθέτης. Το ίδιο και η ζωή. Λιποθυμάει κάθε φορά που δημιουργείται ένα αταίριαστο ζευγάρι και κάνει ό,τι μπορεί να διαλύσει τέτοιου είδους σχέσεις.

Τα ίδια ισχύουν και στην επλογή επαγγέλματος με νοητικά κριτήρια. Αυτά είναι: αν η δουλειά έχει καλά λεφτά, αν χαίρει κοινωνικής αναγνώρισης κλπ. Πλήρης αδιαφορία για το αν αγαπάς το αντικείμενο της δουλειάς σου. Πελώριο λάθος, αν σκεφτείς πόσες εργατώρες θα ξοδέψεις κάνοντας κάτι αγγαρεία, πλήττοντας και μη βλέποντας την ώρα που θα σχολάσεις ή θα πάς για διακοπές.

Όλα τα παραπάνω τα θεωρώ αυτονόητα εδώ και δεκαετίες. Το πράγμα αρχίζει να έχει ενδιαφέρον από εδώ και πέρα. Έχοντας δηλαδή σαν βάση αυτές τις βασικές αρχές. Ο νους όταν είναι πραγματικά πολύ εκλεπτυσμένος, αναγνωρίζει την κυριαρχία της καρδιάς στα ζητήματα που την αφορούν, χωρίς να κάνει παρεμβολές, αφήνοντάς την ανενόχλητη να κάνει τις επιλογές της με τα δικά της μυστήρια κριτήρια. 


Όσον αφορά τη περιοχή του νου, που είναι η επίλυση πρακτικών προβλημάτων, ο άνθρωπος καλείται να αναπτύξει ορισμένες πλευρές του, οι οποίες στους περισσότερους είναι υποανάπτυκτες, όπως είναι η διαίσθηση. Η διαίσθηση, ως γνωστόν, δεν χρειάζεται αποδείξεις. Τη θεωρώ καμάτι του νου, για το οποίο μάλιστα η Γιόγκα έχει ξεχωριστά «εργαλεία» ανάπτυξής του. Διεγείροντας το 6ο Τσάκρα (το λεγόμενο «Κέντρο των Φρυδιών») αφυπνίζετε τη διαίσθηση. Πολύτιμο εργαλείο για ένα σωρό περιπτώσεις που δεν θα βγάζατε άκρη με τον συνήθη νου. Να προσθέσω εδώ ότι τη διαίσθηση δεν θα πρέπει να την συγχέετε με το ένστικτο, το οποίο έχουμε κοινό με τα ζώα. Πολύτιμο κι αυτό ως εφόδιο, αλλά η αξία της διαίσθησης τοποθετείται πολύ υψηλότερα.

Για να γυρίσω στους σκεπτικιστές, το κίνητρό τους φαίνεται να είναι ο φόβος. Ο φόβος μην πιαστούν κορόϊδα ή θύματα απο κάποιον επιτήδειο. Έτσι, περιχαρακώνονται αποκλείοντας μαζί με τις κακές κι οποιαδήποτε καλή ιδέα που θα μπορούσε να τους φανεί χρήσιμη. Παρεμπιπτόντως, δεν έχω βρεί ακόμα ευτυχισμένο σκεπτικιστή…!

Ο λόγος που η ευτυχία διαφεύγει μονίμως από τους σκεπτικιστές είναι ότι κάθε τι που θα μπορούσε να τους φέρει στην ευτυχία ζητάει προκαταβολικά μια στάση αποδοχής, σχεδόν πάντα για κάτι που δεν αποδεικνύεται με τον τρόπο που ζητάει ο νους. Το Μάντρα των σκεπτικιστών είναι το «και πού ξέρω εγώ ότι αυτό που μου λες είναι αλήθεια…». Η απάντηση σε αυτό είναι «Δεν ξέρεις, αλλά μπορείς να μάθεις αν πραγματικά σ’ενδιαφέρει κι αν κάνεις την προσπάθεια».

Κλείνω με μια συμβουλή. Δεν έχει νόημα να υψωθούν οι τόνοι σε μια απέλπιδα προσπάθεια να πείσετε έναν σκεπτικιστή. Ο τοίχος που υψώνεται ως γραμμή άμυνας απέναντι σ’έναν φανταστικό «εχθρό» είναι αμετακίνητος. Όλη αυτή η στάση της αμφιβολίας δηλώνει εύγλωττα τη σχέση του ατόμου με τον εαυτό του, που είναι κάκιστη. Κι όποτε ένας άνθρωπος έχει προβλήματα στη ζωή του, το πρώτο που θα πρέπει να εξετάσει είναι η σχέση με τον εαυτό του. Είναι πολλά αυτά που θα μπορούσα να αναφέρω ακόμη, αλλά νομίζω για την ώρα ότι αυτά είναι αρκετά. 

Εύχομαι σε όλους ευδαιμονία και φως.